Verder leven na een ernstig ongeval
Na een ernstig ongeval, of voor nabestaanden na een dodelijk ongeval, ligt je leven in puin. Je kunt meestal niet meer verder met je leven zoals je dat gewend was. Het is verschrikkelijk, het is onrechtvaardig, maar het leven gaat door. Als je de rest van je leven laat bepalen door die verschrikkelijke gebeurtenis, dan blijf je een slachtoffer. Daar wordt je niet beter van.
Deze gebeurtenis zal altijd een belangrijk moment in je leven blijven, maar dat kan ook zonder dat je levenslang in de slachtofferrol blijft zitten. Het ongeval is sowieso een beslissend moment in je leven. Waarschijnlijk is het een keerpunt in je leven: als je niet verder kunt zoals het ging, dan moet het anders. Maar hoe dan? Dat moet je voor jezelf zien uit te vinden.
Accepteer de feiten
Het ongeval is gebeurd. Dat is een feit. Het kan niet meer teruggedraaid worden. Het had niet mogen gebeuren, maar het is wel gebeurd. Het kost enorme energie om te ‘vechten’ tegen feiten die niet meer terug te draaien zijn. Richt je energie op zaken die je nog wel kunt beïnvloeden. Zoals bijvoorbeeld het beperken van de gevolgen van het ongeval voor jou, je naasten of je omgeving. Of zet jouw ervaring in om te voorkomen dat een dergelijk ongeval nogmaals plaatsvindt.
Wees voorzichtig met ‘schuld’ en ‘wraak’ gevoelens
Het ligt in onze aard om te zoeken naar schuld en wraak. Maar bij de meeste ongevallen is er iets fout gegaan op een manier die niemand had gewild of voorzien. Met ‘wraak’ draai je de feiten niet terug maar creëer je wel meer slachtoffers. Soms heb je zelf een fout gemaakt die heeft bijgedragen aan het ongeval. Daar kan je jezelf schuldig over voelen. Maar met ‘schuld’ draai je de feiten ook niet terug. Ieder mens maakt fouten. Jij ook. Dat is normaal. ‘Schuld’ vergroot jouw slachtofferschap maar lost weinig op. M.b.t. ‘schuld’ en ‘wraak’ geldt in het algemeen dat het accepteren van menselijke tekortkomingen bij jezelf en bij anderen eerder de weg vrijmaakt om jouw energie weer te richten op zaken die positief bijdragen aan jouw herstel.
Wat geeft jou energie?
Ga eens na op welke momenten je je ietsje beter voelt. Waardoor komt dat? Wat zijn de momenten dat je de ellende even vergeet? Van welke activiteiten krijg je weer een beetje energie?
Bedenk wat je nog wel kunt doen, in plaats van wat je niet meer kunt. Misschien is er iets wat je altijd al had willen doen, maar waar je nooit aan toe kwam, bijv. omdat je er geen tijd voor had of omdat het financieel onaantrekkelijk was. Denk eens aan:
- Natuur, milieu, dieren
- Sociaal werk en de zorg voor anderen of voor elkaar
- Iets nieuws leren, het volgen van een cursus of een opleiding
- Vrijwilligers werk
- Zet je in om herhaling van dergelijke ongevallen te voorkomen
- Jezelf en wat je echt wil
Er zijn ook steeds meer ‘sociale ondernemingen’. Ondernemingen de als doel hebben om mensen met een beperking zinvolle dingen te laten doen.
Besef dat je niet de enige bent die niet meer kan doen wat je zou willen. Heel veel mensen zitten in een vergelijkbare situatie. Mensen met een chronische ziekte of een aangeboren fysieke of mentale beperking; Slachtoffers van verkeersongevallen. Toch zijn er heel wat mensen uit deze groepen die actief met hun leven omgaan.
Werk aan je ‘positieve gezondheid’
Je kunt veel hebben aan de inzet voor ‘positieve gezondheid’. Die aanpak is erop gericht mensen met beperkingen te helpen hun leven zo goed mogelijk in te richten. Kijk eens op https://mijnpositievegezondheid.nl/tools/hoewerkthet/. Daarbij gaat het om zes aspecten van gezondheid die allemaal even belangrijk zijn:
- Hoe voel ik me lichamelijk?
- Hoe gaat het mentaal met me?
- Hoeveel vertrouwen heb ik in mijn eigen toekomst?
- Lukt het me te genieten van het leven?
- In hoeverre kan ik meedoen in de samenleving?
- Hoe ziet mijn dagelijks leven eruit?
Je kunt daarover een korte vragenlijst invullen, en de uitkomsten gebruiken voor zinvolle gesprekken met je partner, een vriend of vriendin of met je huisarts.
Zet je in voor het bevorderen van veiligheid
Slachtoffers van een ernstig ongeval, en nabestaanden van een dodelijk ongeval hebben aan den lijve ervaren hoe belangrijk veiligheid op het werk is. Die ervaring over het belang van veiligheid is ook voor anderen belangrijk. Bijvoorbeeld voor je (ex)collega’s en voor de leiding van het bedrijf waar je werkt(e). Als geen ander zou jij ze kunnen vertellen waarom veiligheid belangrijk is: jij hebt dat immers aan den lijve ondervonden! Dat is natuurlijk niet zo eenvoudig, en de herinnering aan het ongeval roept natuurlijk veel emoties bij je op. Maar misschien help je daarmee wel het leven van je collega’s (of anderen) te redden. Voor sommige nabestaanden of slachtoffers is het bevorderen van de veiligheid een belangrijk deel van hun leven geworden. Dat levert ook veel waardering op. Kijk maar eens op https://waaromjijtoon.nl/
Gerard Zwetsloot, lid Comité van Aanbeveling, Stichting Arbeidsongevallen